GNU eta Linux: nori berea (I)

Sistema eragile oso eta zabal honetaz entzuten eta irakurtzen urteak eman ostean, pasa den urteko udaren amaieran instalatu nuen, azkenik, ordenagailuan, eta bihurtu nintzen... "linuxero"! Interes handiaz hartzen ditut, ordutik hona, sistemaren bilakaeraren gaineko berriak, bai eta haren historiaren gaineko kontu eta pasadizo ugariak. Ildo horretatik joko dut post honetan, eta batez ere, oraindik guztiz finkatu gabe dagoen kontu bati begiratuko diot: sistema eragilearen izena.
Sistema oso eta zabala dela esan dut, eta ez soilik eskaintzen dizkigun baliabide informatikoengatik; dakarkigun onura ez da soilik teknologia edo informatika arlokoa, filosofia oso bat dago sistema sortzeko eta garatzeko jarraitzen den bidean: software askearen filosofia, eta pentsatzeko eta jarduteko era hori, teknologiaren arloa gaindituz, gizarteko beste hainbat arlotara hedatzen da.

Hainbat eta hainbat lagunen ekimenari esker ari da hau gertatzen, baina zalantzarik gabe izen bi datozkigu burura software askeaz hitz egitean: Richard Stallman eta Linus Torvalds. Lehenak, informatikako arloan komertzialtasuna eta ekimen pribatua gailentzen ari zirela ikusirik, doan lortu eta partekatu ahalko zen sistema eragile bat sortzeari ekin zion beste hainbat informatikari "zororekin" batera, eta GNU proiektuari (1984) eta FSF edo Free Software Foundation-i eman zieten gorputza (1985).

Lan eskerga da sistema eragile bat osatzea (hortik dator halako produktuen inguruan hainbeste jende, baliabide eta diru mugitzea: adibide ezinhobea dugu Microsoft-en Windows famatua), eta hainbat programa txiki berezitan banatzen da sistema eragile batek egiten duen lana. GNU proiektuko partaideek programa horietako ia denak egin zituzten 1990 ingururako, azkenerako utziz software atal nagusia: sistema eragilearen muina edo "kernela". Orduantxe (1991) atera zuen argitara Linus Torvalds finlandiar gazteak, beste zenbait programatzaileren laguntzaz, bere kernel berri askea: Linux.
Osoa irakurri...

Nautilus, Krusader, Konqueror...? Fitxategi-kudeatzaile egokienaren bila (II)

Aurreko sarreran ikusi dugun legez, Konqueror-ek modu bereziki argian eta toki aldetik ondo antolatuan erakusten ditu fitxategiak. Alabaina, bistaratze modu hori ez da Konqueror-en lehenetsirik datorrena, baizik eta beste hau, ikono handiez eta fitxategi-izenak azpian eta lerroka zatituta dituena:

Aldatu egin beharko ditugu, hortaz, bistaratze hautapenak Konqueror-en menuan: behar dugun bistaratze mota lortzeko view - view mode - multicolumn view hautatuko dugu, eta ikonoen neurria txikienera aldatu (view - icon size - tiny). Bistaratze mota hori hemendik aurrera lehenetsi gisa ezarri nahi badugu, settings menura jo beharko dugu: settings - save view profile "file management" (eta irekitzen den leihoan save sakatu):

Orain artekoarekin, beraz, Konqueror-en fitxategiak guk behar dugun eran bistaratzea lortu dugu. Gure leiho-kudeaketa sistema KDE baldin bada ez dugu ezer gehiagorik egin beharko karpeta bateko edukiak, disko gogor batekoak etab. aipaturiko moduan bistaratzeko, KDEn Konqueror baita fitxategi-kudeatzaile lehenetsia. Ez da hala, ordea, Gnomen: Nautilus du horrek lehenetsitako kudeatzailea, eta beraz, edo fitxategiak bistaratu nahi ditugun bakoitzean Konqueror zabalduko dugu applications menutik, edo bestela Gnome-ren konfigurazioa aldatu beharko dugu Konqueror lehenesteko, eta hemen dator arazoa: ez dago modu argirik konfigurazio aldaketa hau Gnomen orokor bihurtzeko. Bi irtenbide aurkitu ditut Linux foroetan:

-Bash script baten bitartez konfigurazio-fitxategi jakin batzuetan aldaketak eragitea Konqueror (edo beste kudeatzaile bat) lehenetsi gisa ezartzeko. Psychocats.net ubuntuzale gunean aurkituko duzue script hori eta behar diren argibideak Gnomen fitxategi kudeatzailea aldatzeko. Badirudi batzuei emaitza ona eman diela bide honek, baina ez guztiei (niri ez, adibidez).

-Sistemako /media karpetara jo eta bertan ditugun direktorio eta disko bakoitzari Konqueror erantsi "open with" fitxan (direktorioen gainean eskuin-klik egin, properties hautatu, honen barruan open with fitxan Konqueror erantsi) eta Konqueror ikonoaren botoia sakatuz Konqueror ezarri direktorioa irekitzeko lehenetsitako kudeatzaile gisa. Irtenbide hau menuen bitartez egin daiteke eta beraz, norbera bidean galtzeko aukera gutxiagokoa da, baina berriro ere ez digu erabiltzaile guztiei behar den emaitza ematen (niri ez, berriro!). Behin baino gehiagotan aipatzen da ezintasun hau foroetan (ikus, adibidez ubuntuforums.org)

Hortaz, KDEn erraz erabil dezaket Konqueror kudeatzaile argi eta txukuna fitxategiak bistaratzeko, baina Gnomen lan gehiago eskatzen du Konqueror erabiltzeak. Gai honetaz idazten hasi naizenean Gnome dudala gustokoen esan dut, soil samarra izanik ere, behar ditudan baliabide ia-ia guztiak eskaintzen dituelako, eta post bion bidez argitu dugu azkenean zer den "ia-ia" hori. Ezinbestekoa izaten zait direktorioetako edukiak ahalik eta modu erangikorrenean bistaratzea, hainbat karpeta eta fitxategirekin "dantzan" ibiltzen bainaiz, batez ere lanean. Ondorioz, KDE darabilt orain, Konqueror-ek eskaintzen duen fitxategi-bistaratze mota ez didalako hain eskura jartzen Gnomek.

Nahikoa dugu gaurkoz honetaz, baina kontuz, ez dugu gaia agortu!! Bikaina da Konqueror hainbat aldetatik baina hartaz esaten den guztia ez da musika eta lore! Eta gainera Dolphin datorkio lehia egitera... Hurrengoan jardungo horretaz.


Osoa irakurri...